Veiligheid

Voor het veilig functioneren in en met de rolstoel is niet alleen een goede rolstoelvaardigheid en kennis over de rolstoel(afstelling) belangrijk.  Het is handig om ook te beschikken over enige kennis over techniek en onderhoud (ook wanneer je zelf niet aan de rolstoel kan sleutelen). Het is namelijk belangrijk dat je voortekenen van schade signaleert. Het aanlopen van een zijschotje is zo’n voorteken. Wanneer de rolstoel aanloopt of een vreemd afwijkend geluid maakt dan is het dus altijd alle reden om op nader onderzoek uit te gaan om erger te voorkomen. Het is bovendien handig wanneer je weet wat er loos is en al helemaal als je weet hoe je zelf (of iemand voor jou) het probleem kan oplossen.

Vooral bij een elektrische rolstoel is het handig als je de handleiding goed hebt gelezen. Het komt nog wel eens voor dat beginnende rolstoelgebruikers er niet van op de hoogte zijn dat de elektrische rolstoel niet rijdt wanneer de rolstoelzitting als geheel te ver omhoog staat (of te veel in wig of ligstand). Dit is een ingebouwde beveiliging en je zult de zitting eerst omlaag moeten zetten voordat je weer kunt rijden. Daarnaast is het goed om te weten hoe je kan zorgen dat de elektrische rolstoel nog wel handmatig te duwen is wanneer je met een lege accu komt te staan. Het is handig als je alle ins en outs van je rolstoel kent. Dit geldt overigens ook voor de handbewogen rolstoel en voor een zitkussen.

Veiligheid is meer dan alleen de technische staat van de rolstoel

Wanneer de ergonomische afstelling niet (meer) goed in orde is dan is het zelfs mogelijk om rijproblemen te ondervinden in een elektrische rolstoel of in een rolstoel met elektrische ondersteunde wielen. Zo kan pijn of vermoeidheid op de lange duur overbelastingsblessures tot gevolg hebben. Een versleten zitting of uitgezakte rugleuning kunnen leiden tot zitproblemen zoals steun missen (of vermoeidheid) en uiteindelijk wanneer het langer voorkomt zelfs tot decubitus of wervelkolomafwijkingen. Veiligheid is ook een belangrijk punt bij het op de rem zetten van de rolstoel. Wanneer de banden van een handbewogen rolstoel te leeg zijn dan zullen de remmen niet zo strak zitten en dan kan een rolstoel ongewenst verplaatsen als je er in gaat.  Veiligheid is daarnaast ook een belangrijk punt bij het op de juiste wijze vastzetten van de rolstoel in bijvoorbeeld een taxi of de auto.

Om problemen te voorkomen moet de rolstoel optimaal zijn afgesteld en het is belangrijk om altijd alert te zijn op veranderingen. Wanneer je bijvoorbeeld opeens scheef zit met je bekken (terwijl je altijd recht zit vanaf de voorkant bekeken) dan kan dit mogelijk komen doordat een luchtkussen met meerdere luchtcompartimenten achter in lek is gegaan in het compartiment onder een van je billen. Dit kan maken dat je met die bil door je kussen heen zit op de harde onderlaag en wanneer je gevoelig bent voor decubitus dan is dit onwenselijk. Veranderingen kunnen ook in je zelf optreden, bijvoorbeeld door een achteruitgang in kracht, conditie en vaardigheid maar bijvoorbeeld ook doordat je zwaarder wordt en uit je rolstoel groeit. Dit kan allemaal gevolgen hebben voor het veilig zitten en rijden in de rolstoel. Veranderingen in de rolstoel kunnen soms bijna ongemerkt optreden (zeker wanneer je niet door hebt dat je ergens  tegen een stoeprandje bent gebotst). Daarom kan het nuttig zijn om iemand anders (bijvoorbeeld je partner, ouder,broertje of zusje) in de rolstoel te laten zitten en te rijden om je rolstoel te testen op bijzonderheden of afwijkingen.

Daarnaast is het heel nuttig om de rolstoel met enige regelmaat te laten checken door een persoon met een technisch achtergrond. Het is goed om afspraken met de leverancier te maken over regelmatig onderhoud, ongeacht of de rolstoel via PGB of WMO is verkregen. Voor wat betreft het checken van het veilig functioneren met de rolstoel is ook jaarlijks de check je zit doen een aanrader. Dus niet alleen deze check doen als er al problemen zijn maar juist om problemen voor te zijn.